Ấy thế mà khi đến với những xóm chài nhỏ ven đôi bờ sông Mã nổi tiếng xứ Thanh, ta lại cảm nhận được sự đơn sơ, giản dị mà trong lành, yên ả đến vô cùng. Nhịp sống càng trở nên lặng lẽ hơn vào lúc hoàng hôn và tĩnh mịch hơn khi màn đêm về trên sông. Một nơi đáng để chúng ta đặt chân đến "du lịch" một lần trong đời.

Đó là xóm chài: Tân Tiến (xã Cẩm Tân, huyện Cẩm Thủy); Xóm chài Tân Thành ( Cẩm Sơn, Cẩm Thủy); xóm chài Thuyền Tôn (xã Vĩnh Quang, Vĩnh Lộc), làng chài Tân Phong ( cẩm Phong, Cẩm Thủy).....

Các làng chài hầu như không hộ nào có ruộng. Nguyên nhân là do họ nhập khẩu về đây sau thời điểm Nhà nước chia lại ruộng đất. Chính quyền địa phương luôn quan tâm, tạo điều kiện cấp đất cho bà con ngư dân lên bờ làm nhà ở.

Đồng thời, đối với các khu đất bãi bồi ven sông chính quyền cũng đã tạo điều kiện cho dân chài trồng rau ăn, trồng cỏ, trồng ngô phục vụ chăn nuôi.

Có vài hộ lên bờ cất nhà sinh sống nhưng rồi quen nghề, quen cuộc sống sông nước, hàng ngày họ lại xuống thuyền theo dòng nước mưu sinh.
Nếu đến đây vào sáng sớm hoặc chiều tối muộn, ta dễ dàng bắt gặp những chiếc thuyền dù nắng nóng 40 độ hay gió rét cắt da thịt vẫn cứ miệt mài đánh cá trên sông như một thói quen. Hình ảnh những con thuyền đó tưởng chừng đơn giản nhưng lại là một hình ảnh thật đẹp, thật khó để quên. Chỉ cần nhìn nó thôi, lòng ta sẽ thấy bình yên và thanh thản đến lạ kì, nhịp sống dường như cũng chậm dần lại theo bóng dáng con thuyền.

Hộ thì miệt mài đánh cá trên sông, nhiều hộ cứ thế kế tiếp đời này đến đời sau phát triển nghề nuôi cá lồng. Cá được nuôi chủ yếu là cá ké (đối với xóm chài Tân Thành, xóm chài Tân Phong - huyện Cẩm Thủy), nuôi cá chắm to (đối với xóm chài thuyền Tôn, xóm chài Cẩm Hoàng - huyện Vĩnh Lộc). Lồng được đóng bằng tre, chiều rộng và dài mỗi lồng khoảng 2m.

Ngoài nghề chính là nuôi cá lồng, dân chài nơi đây còn tận dụng triệt để diện tích mặt nước nuôi gà, vịt nhằm cải thiện bữa ăn hàng ngày nơi tả ngạn con sông.

Bình dị hơn là hình ảnh chú mèo nằm dài trên thuyền sưởi nắng bù cho những ngày giá rét chỉ biết cuộn tròn co ro một chỗ. Tất cả có thể khiến tâm hồn ta đang "bão tố" bao nhiêu...bỗng trở nên " bình lặng" bấy nhiêu.

Hình ảnh chiếc đài FM nhỏ được bật lên sau mỗi bữa ăn để cả gia đình cùng nghe câu truyện về chúa Giê su hay các bài thuyết giảng về đạo Công Giáo khiến ta cảm nhận được tình thân trên những con thuyền nhỏ xác xơ ấy lúc nào cũng đong đầy, ấm áp và rất đỗi hồn hậu.

Cũng bởi thế, sức hút của những xóm chài tưởng như bé nhỏ, nghèo nàn, lạc hậu kia lại toát lên từ sự bình dị, trong lành, yên ả mà nên thơ đến vô cùng... Nơi mà trong cuộc sống phức tạp của xã hội hiện đại khiến ai cũng mong muốn được một lần đến để trải nghiệm và "thưởng thức".

Bài và Ảnh: Hồ Mỹ Hạnh